Quê là gì ?

Vừa từ Long Hải, quê ngoại, về. Long Hải nằm cạnh Bà Rịa, Vũng Tàu. Biển đẹp và còn hoang sơ, không bày bừa du lịch dịch vụ om sòm như hai anh em bên cạnh. Long Hải còn có núi, cây rừng âm u. Sáng nay nghe tiếng chim kêu vượn hú mà nao lòng.

Con đường đất vào khu rẫy của bà con mình gập gềnh, cây cối xum xuê, trời mưa nên đường lầy lội. Vào trong thì tuyệt diệu, gió thổi lộng. Đi xe đò từ Sài Gòn đến đây chắc chỉ tốn khoảng 2 tiếng hơn tí. Trời lúc đi hơi nắng nóng, gặp đường xấu, cộng thêm ông lái xe la hét ỏm tỏi với bồ bịch của ổng qua điện thoại vì thua độ trận Brazil khiến chuyến đi đã mệt nay còn mệt hơn. Ổng hơi tưng tửng, vừa nghe nhạc xưa vừa lầm bầm chửi rủa vừa cười hô hố.

Vô trong rẫy, được nằm vỏng đung đưa, trời ươm nắng và gió hè xua tan đi mọi mệt nhọc. Được ăn con ngao (chắc cùng họ với con nghêu), con cúm (chắc cùng họ với con ghẹ), ăn cá lóc kho tộ, ăn hủ qua dồn thịch, leo lên một vách đá cao vút ngắm hết phố phường Long Hải, nhìn ra xa xa thấy cả Vũng Tàu. Đẹp vô cùng.

Quê nội, ở Plâyku, cao vút, đường sá lượn sóng thích cực kì. Đi xe Mai Linh mất khoảng một đêm là đến. Đi vào tháng 5, buổi sáng trời trong, mát rượi, trưa và chiều nóng cực, tối thì êm ru, lâu lâu mưa vài trận. Đường sạch. Bà con bên nội gốc Húê, nhưng vào đây sinh sống. Mình đông anh em cực kì.

Plâyku có một cái hồ, lớn đến mức người ta gọi nó là biển. Biển hồ. Con đường đi vào thật đẹp. Hai hàng cây bên đường như muốn ôm chặt lấy những người đi bên trong.

Mình đi thăm mộ ông nội. Khu nghĩa trang được xây trên một khu đồi. Những ngôi mộ kề bên nhau, sắp thành từng hàng hàng lớp lớp, trời mát mẻ cùng tiếng quạ kêu làm bầu không khí đặc quánh lại. Đi quanh thắp nhang cho những người thân đã mất, miệng cứ a di đà phật liên hồi.

Quê ngoại xưa hơn nữa là ở Tiền Giang, với những con sông đục màu, những chuyến đò ghe, những lần nhảy xuống sông tắm táp, những chiếc cầu lượn sóng. Quá khứ đó đã xa vời. Đất khó sống, mưa lũ khiến họ hàng bên ngoại nhà mình chuyển lên Long Hải.

Xưa hơn nữa, là ở Bảo Lộc, qua một khúc đèo đầy sương, mưa phùn rơi lất phất, nguy hiểm khôn cùng. Lên đến nơi rồi thì tuyệt đẹp. Bảo Lộc vừa được lên thành phố, bắn pháo đông đầy trời. Nhà cửa nhỏ bé, xinh xinh. Trời mát mẻ. Mưa ban đêm khi thành phố đã tàn, trong veo, khỏi phải nói. Cafe pha ngọt ngay, chắc để chống chọi cái lạnh. Thích và say trong Bảo Lộc. Bảo Lộc lãng đãng mơ màng, đường sá ngay hàng thẳng lối, hồ lớn thật đẹp.

Còn quê nào nữa ? Đó là ở trong tim, ở cái đất Sài Gòn này. Mưa nắng nắng mưa, hai mùa trái khoấy, những tiếng reo vang của hạt nắng, hạt nóng, hạt bụi mù mịt khi ta đi ra đường. Của những chuyến xe bus trông hiện đại nhưng với những con người cay cú phát vé bên trong. Của những con người chạy mãi trong cái kiếp sống nhỏ hẹp này.

Và của Hà Nội, của một trái tim đã lưu lạc nơi khác, chờ ngày kéo lại. Của một đợt nóng hổi kéo dài day dứt, đêm cúp điện thâu ngày. Của những trái sấu thương nhau chưa dứt. Của tiếng hát rồng bay Thăng Long nghìn năm tuổi.

Và cuối cùng thì, quê là gì ?

05-07-2010